به گزارش ثریا - شاید یکی از پرچالش ترین قسمت زندگی، روزهای منتهی به کنکور باشد، روزهایی که با کوچکترین خبری ممکن است حال و هوای داوطلبان به هم بریزد و رشته کار از دستشان بگریزد.

مهسا پوریا ۲ سالی هست که درگیر چالش های کنکور و خبرهای مرتبط با آن است، تاکید دارد که خود کنکور به اندازه کافی استرس زا هست و کاش حداقل مسوولان با تصمیماتی که می گیرند، این استرس ها را چند برابر نکنند.

وی با اشاره به قانون سنجش و پذیرش دانشجو می گوید: این قانون اما و اگرهای زیادی دارد، بخشی از آن در حال اجراست اما همچنان از این طرف و آنطرف می شنویم که تغییراتی خواهد داشت و در آینده نزدیک منتفی می شود. به نظرم خود مسوولان هم دقیق نمی دانند که درباره کنکور چه کاری می خواهند بکنند و چه تصمیمی دارند، کاش یک حرف واحد می زدند و این همه استرس داوطلبان را افزایش نمی دادند. کاش هر چه زودتر حداقل با همدیگر به نتیجه برسند.

 هر چند که بیش از ۸۵ درصد از ورودی‌های دانشگاه‌ها از طریق سوابق تحصیلی جذب می‌شوند و رقابت کنکور در اصل فقط برای ۱۵ درصد از صندلی‌هاست اما هر نوع تغییر در این آزمون، تنش‌های زیادی ایجاد می‌کند چرا که این فرصت ۴ ساعته نفس بر پر هزینه و پراسترس دقیقا سنجاق می‌شود به آینده افرادی که خواستار تحصیل در دانشگاه‌های کشور هستند.

خردادماه ۱۴۰۱ درست در بحبوحه‌ای که داوطلبان کنکور در التهاب روزهای نزدیک به آزمون خود بودند، خبر تصویب نهایی طرح اصلاح و تکمیل سیاست‌های سنجش و پذیرش دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه‌ها در شورایعالی انقلاب فرهنگی رسید. این خبر واکنش‌های زیادی را دربرداشت، عده‌ای آن را راه فراری از شرایط نابه سامان کنکور اعلام می‌کردند و عده‌ای هم درباره چگونگی اجرای آن حرف‌هایی داشتند.

مرحله اول این طرح در سال ۱۴۰۰ تصویب شده بود اما به دلیل برخی تغییرات در فرایند تصویب، اجرای کامل آن نیاز به اصلاحاتی داشت. برای مصوبه جدید جلسات متعددی با وزرا و برخی نمایندگان مجلس و دست‌اندرکاران مباحث کنکور برگزار شد.

متصدیان تصویب این طرح تاکید داشتند که در ۳ سال آخر دبیرستان تقریبا دانش‌آموز در اختیار آنها نیست و تمام ذهن و فکرش کنکور است و مدارس برای اینکه اعتباری داشته باشند، به ویژه مدارس غیردولتی غالبا مسیر را به سمت قبولی کنکور می‌برند و این به عنوان افتخار مدارس مطرح می‌شود غافل از رویکردهای تربیتی، فرهنگی و دروسی که دانش‌آموزان باید بیاموزند.

وزارت آموزش و پرورش مقصر اصلی این اتفاق را هم وزارت علوم می دانست که با کنکور سبب می‌شد دانش‌آموزان از مباحث فرهنگی و تربیتی جا بمانند. از سوی دیگر این موضوع مطرح بود که آیا در کنکور فعلی عدالت آموزشی وجود دارد؟ در اینکه در شرایط فعلی کنکور تنها گزینه ورود داوطلبان به دانشگاه‌ها است، شکی نداریم اما اینکه آیا عدالت آموزشی در آن رعایت می‌شود یا خیر، جای سوال داشت.

* ۸۴ درصد از قبولی‌های دانشگاه شریف از دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ هستند

رجبعلی برزویی که آن زمان معاون خط مشی گذاری ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی بود که از بین رتبه های کمتر از ۳ هزار گروهای آموزشی ۵ گانه کنکور سراسری سال ۱۳۹۹، بیش از ۷۹ درصد از سه دهک آخر هستند، در دانشگاهی مثل شریف از دهک اول فقط یک نفر قبولی داشت و از سه دهک اول زیر ۲ درصد قبولی، اما از دهک آخر بیش از۵۰ درصد در دانشگاه شریف هستند. ۸۴ درصد از قبولی‌های دانشگاه شریف از دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ هستند. این دهک‌ها میزان توان مالی دانشجوها را نشان می‌دهند، دهک اول کمترین توان مالی و دهک دهم بیشترین توان مالی را دارد. در رشته های پزشکی و دندان پزشکی ۸۶ درصد ورودی های دانشگاه ها از سه دهک آخر هستند، در مناطق محروم افرادی هستند که درس‌خوان و با استعدادند اما شانس قبولی در دانشگاه را کمتر دارند، در چنین شرایطس باید چه کنیم که آنها هم ازاین امکان بهره‌مند شوند؟

به گفته وی، اگر یک میلیون نفر در کنکور شرکت کنند و ظرفیت پذیرش رشته‌های پرمتقاضی در دانشگاه ها هم ۱۰۰ هزار نفر باشد، شانس قبولی یک دهم است، یعنی از هر۱۰ نفر یک نفر در رشته‌های پرمتقاضی قبول می‌شود.بررسی ها نشان داده که در بعضی از استان‌ها شانس قبولی تا ۳ برابر میانگین است و در برخی استان‌های دیگر این شانس در حد بیست و پنج صدم میانگین است و جالب اینجاست که در استان‌هایی که شانس قبولی بیشتری دارند، داوطلبان کنکور معدل پایین تری دارند و بلعکس استان‌های محرومی هستند که نسبت معدل آنها به تعداد پذیرش در دانشگاه بالاتر است.

این یعنی در استان‌های محروم داوطلبان معدل‌های بالایی دارند و خوب درس می‌خوانند اما شانس قبولی پایین‌تری دارند،  در حالی که معدل برای همه دانش‌آموزان یکی است چون آزمون‌ها متمرکز برگزار می‌شود. دلیل این اتفاق شرایط منطقه و دهک و دسترسی ها به کلاس های کنکور است، این دانش‌آموزان به رغم اینکه خوب درس می‌خوانند و مفاهیم درسی را خوب آموخته‌اند اما مهارت تست‌زنی بلد نیستند، کلاس تست نرفته و مهارت‌های تست‌زنی را ندارند.

از سوی دیگر منتقدان با انتقاد از ابلاغ مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی توسط رئیس جمهور، این مصوبه را موجب نهادینه شدن شکاف طبقاتی توسط نظام آموزشی می دانستند و تاکید داشتند که نوع و تعدد مدارس در آموزش و پرورش فعلی ما به ۲۳ نوع رسیده است. هر کدام از این مدارس کیفیت آموزشی متفاوتی را به دانش آموزان ارائه می دهند. یکی در کپرهای سیستان و بلوچستان درس می خواند و یکی در مدرسه منطقه یک تهران. وضعیت آموزش مدارس دولتی و غیردولتی در یک منطقه نیز با هم تفاوت بسیار دارد. و حتی بین دو مدرسه دولتی در یک منطقه نیز تفاوت های آموزشی هست.

منتقدان همچنین معتقد بودند که با این مصوبه و کشاندن رقابت کنکور به امتحانات نهایی سال دهم، یازدهم و دوازدهم، دانش آموزان برای کسب آموزش عالی، از سنین پایین تر به کیفیت آموزشی بهتر نیازمند می شوند که لازمه آن ورود به مدارس پولی و آموزشگاه های خصوصی است که اکثریت خانواده ها توان پرداخت هزینه های آن را ندارند. از سوی دیگر، داوطلبان برای افزایش نمرات نهایی خود باید در امتحانات ترمیم معدل (ترمیم سوابق تحصیلی) شرکت کنند که این امتحانات نیز بار مالی بالایی به داوطلبان و خانواده های آنان تحمیل خواهد کرد. بنابراین با شیوع نمره گرایی و به تبع آن پرداخت هزینه از سوی خانواده های غنی و در مقابل آن، جاماندن خانواده های فقیر ، شاهد تعمیق بی‌عدالتی و شکاف طبقاتی در جامعه خواهیم بود.

همچنین تاکید داشتند که این مصوبه با سند عالی تحول بنیادین آموزش و پرورش تناقض دارد.

اما مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی که این همه سروصدا به پا کرده است، چه می گوید؟

مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۳ شاه بیت اصلی دارد، مهم‌ترین آن این است که بطور مرحله ای انتقال تاثیر مثبت معدل به سمت تاثیر قطعی معدل در پذیرش دانشگاه می‌رود، امسال ۴۰ درصد تاثیر مثبت سوابق تحصیلی است، یعنی امتحانات پایان ترم سراسری سال دوازدهم تاثیر مثبت در کنکور دارند، سال آینده یعنی سال ۱۴۰۲ این تاثیر ۴۰ درصدی از مثبت به قطعی تبدیل می‌شود و  بعد این روند تا ۶۰ درصد پیش می رود.

دومین شاه بیت مرتبط با دروس عمومی است، دروس مهمی برای آموزش و پرورش است اما دانش‌آموزان توجهی به آنها ندارند و این مباحث را نمی‌خوانند، در سال آخر از آذرماه دانش‌آموزان دیگر کاری با کتاب‌های درسی ندارند و تمام دغدغه آنها کنکور می‌شود و دیگر با منابع درسی کاری ندارند، دروس عمومی چون جایگاه ویژه‌ای دارد در سوابق تحصیلی دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. قبلا ۳ درس در نمره نهایی کنکور لحاظ می‌شد اما براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از این پس به مرور تمام دروس لحاظ می‌شود.

شاه بیت بعدی اینکه حداقل سالی ۲ بار آزمون سراسری برگزار می‌شود و هر آزمون هم ۲ سال معتبر خواهد بود، داوطلب به هر دلیلی اگر در یک آزمون دچار مشکل شد، می‌تواند در آزمون بعدی جبران کند.

و حال در بحبوحه آمادگی داوطلبان کنکور برای شرکت در مرحله دوم این آزمون خبری مبنی بر طرح اصلاح قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشوردر مجلس مطرح شده است.

احمد حسین فلاحی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس درباره طرح اصلاح قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور، می گوید: بحث کنکور یک کار کارشناسی عمیق می‌خواهد که با تصمیم‌‌گیری خیلی سریع و بدون تأمل اجرایی نمی‌شود. فکر می‌کنم با یک مصوبه عادی هم قابل اجرا نیست. بنابراین معتقدم در حوزه کنکور باید کار کارشناسی عمیق صورت بگیرد و با پیشنهاداتی که از طرف کمیسیون مطرح شد قرار بر این شد که طرح در نشست کمیته تخصصی مورد بحث و بررسی بیشتری قرار گیرد. 

به گفته وی، پیشنهاداتی که از طرف اعضای کمیسیون عنوان شد درباره تأثیر قطعی معدل در کنکور بود که این پیشنهادات به کمیته تخصصی ارسال شده است. 

چیزی که در بین این رفت و آمدهای خبری، داوطلبان کنکور را آزار می دهد، بلاتکلیفی است، سازمان سنجش آموزش کشور در حال اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است و مرحله اول کنکور براساس این مصوبه برگزار شده است اما خبرهایی که از احتمال تغییر این مصوبه بیرون می آید به راستی امثال مهسا پوریا و داوطلبان کنکور را دچار استرس می کند.

امید که این چکش کاری مجلس برای این قانون، چکش نهایی باشد و اما و اگرهای آن به حداقل برسد.

منبع : شورای عالی انقلاب فرهنگی